ఈ జలమందునీ కమలమేగతి నుద్భవమయ్యె, నొంటి నే
నీ జలజాతపీఠమున నేగతినుంటి, మదాఖ్య యెద్ది నా
కీ జననంబు నొందుటకు నెయ్యది హేతువు బుద్ధి జూడ నే
యోజ నెఱుంగలేనని పయోరుహగర్భుడు విస్మితాత్ముడై
పదవిభాగం: ఈ జలము + అందున్, ఈ, కమలము, ఏ, గతిన్, ఉద్భవము, అయ్యెను, ఒంటిన్, నేను, ఈ జలజాత, పీఠమునన్, ఏగతిన్, ఉంటి, మత్, ఆఖ్య, ఎద్ది, నాకు, ఈ జననంబున్, పొందుటకున్, ఏ + అది, హేతువు, బుద్ధి, చూడన్, ఏ, యోజన్, ఎఱుంగలేనని, పయోరుహ, గర్భుడు, విస్మిత, ఆత్ముడై.
భావం: శ్రీమహావిష్ణువు తన నాభిభాగం నుంచి కమలాన్ని సృష్టించి, అందులో తన అంశను నిలిపి, బ్రహ్మదేవుడిని సృష్టించాడు. అప్పుడు ఆ బ్రహ్మదేవుడు...
ఆహా! ఏమిటీ అద్భుతం! అంతా నీటితో నిండి ఉంది. ఈ జలరాశిలో ఈ కమలం ఏ విధంగా పుట్టింది? నేను ఒక్కడినే ఈ నీటి మీద ఎలా ఉన్నాను? నా పేరేమిటి? నేను ఈ విధంగా పుట్టడానికి కారణం ఏమిటి? ఎంత ఆలోచించినా ఈ రహస్యం ఏమిటో నాకుతెలియట్లేదు... అని ఆశ్చర్యపోయాడు.
నీ జలజాతపీఠమున నేగతినుంటి, మదాఖ్య యెద్ది నా
కీ జననంబు నొందుటకు నెయ్యది హేతువు బుద్ధి జూడ నే
యోజ నెఱుంగలేనని పయోరుహగర్భుడు విస్మితాత్ముడై
పదవిభాగం: ఈ జలము + అందున్, ఈ, కమలము, ఏ, గతిన్, ఉద్భవము, అయ్యెను, ఒంటిన్, నేను, ఈ జలజాత, పీఠమునన్, ఏగతిన్, ఉంటి, మత్, ఆఖ్య, ఎద్ది, నాకు, ఈ జననంబున్, పొందుటకున్, ఏ + అది, హేతువు, బుద్ధి, చూడన్, ఏ, యోజన్, ఎఱుంగలేనని, పయోరుహ, గర్భుడు, విస్మిత, ఆత్ముడై.
భావం: శ్రీమహావిష్ణువు తన నాభిభాగం నుంచి కమలాన్ని సృష్టించి, అందులో తన అంశను నిలిపి, బ్రహ్మదేవుడిని సృష్టించాడు. అప్పుడు ఆ బ్రహ్మదేవుడు...
ఆహా! ఏమిటీ అద్భుతం! అంతా నీటితో నిండి ఉంది. ఈ జలరాశిలో ఈ కమలం ఏ విధంగా పుట్టింది? నేను ఒక్కడినే ఈ నీటి మీద ఎలా ఉన్నాను? నా పేరేమిటి? నేను ఈ విధంగా పుట్టడానికి కారణం ఏమిటి? ఎంత ఆలోచించినా ఈ రహస్యం ఏమిటో నాకుతెలియట్లేదు... అని ఆశ్చర్యపోయాడు.
ఆ చక్రభానుదీప్తి ధ
రాచక్రమునందు నిండి రయమున నమ్మా
యాచక్రము నణగించెను
నీచక్రముడైన యామినీచరునెదురన్.
పద విభాగం: ఆ, చక్ర, భాను, దీప్తి, ధరాచక్రమునందు, నిండి, రయమున, ఆ, మాయా, చక్రమును, అణగించెను, నీచక్రముడు, అయిన యామినీచరున్, ఎదురన్.
భావం: చక్రాలకు రాజు అయిన సుదర్శన చక్రం సూర్యకాంతితో సమానంగా వెలుగుతోంది. ఆ వెలుగు ధరాచక్రము అంటే భూమండలమంతా నిండి ఉంది. హిరణ్యాక్షుడు మాయతో నిండిన అస్త్రాన్ని విడిచాడు. దానిని అణచివేసి, నీచక్రముడు అంటే నీచబుద్ధి, రాక్షసబుద్ధి కలిగిన ఆ నిశాచరుడిని ఎదుర్కోవడానికి శ్రీహరి వరాహరూపంలో బయలుదేరాడు.
రాచక్రమునందు నిండి రయమున నమ్మా
యాచక్రము నణగించెను
నీచక్రముడైన యామినీచరునెదురన్.
పద విభాగం: ఆ, చక్ర, భాను, దీప్తి, ధరాచక్రమునందు, నిండి, రయమున, ఆ, మాయా, చక్రమును, అణగించెను, నీచక్రముడు, అయిన యామినీచరున్, ఎదురన్.
భావం: చక్రాలకు రాజు అయిన సుదర్శన చక్రం సూర్యకాంతితో సమానంగా వెలుగుతోంది. ఆ వెలుగు ధరాచక్రము అంటే భూమండలమంతా నిండి ఉంది. హిరణ్యాక్షుడు మాయతో నిండిన అస్త్రాన్ని విడిచాడు. దానిని అణచివేసి, నీచక్రముడు అంటే నీచబుద్ధి, రాక్షసబుద్ధి కలిగిన ఆ నిశాచరుడిని ఎదుర్కోవడానికి శ్రీహరి వరాహరూపంలో బయలుదేరాడు.
జనయిత్రి గర్భమందును
ఘనక్రిమివిణ్మూత్రరక్తగర్భములోనన్
మునుగుచు జఠరాగ్నిని దిన
దినమును సంతప్యమానదేహుండగుచున్
పద విభాగం: జనయిత్రి, గర్భమందును, ఘన, క్రిమివిత్, మూత్ర, రక్తగర్తము, లోనన్, మునుగుచు, జఠరాగ్నిని, దినదినమును, సంతప్యమాన, దేహుండు, అగుచున్
భావం: ఓ తల్లీ! మనిషి తల్లి గర్భంలో ప్రవేశించి, అందులో ఉన్న దట్టమైన క్రిమి సమూహాలతో, రక్త మల మూత్రాలతో నిండి ఉన్న గుంటలో పడి, అక్కడ జఠరాగ్నితో రోజురోజూ పెరుగుతూ, బాధలతో కొట్టుమిట్టాడుతూ ఉంటాడు.
ఘనక్రిమివిణ్మూత్రరక్తగర్భములోనన్
మునుగుచు జఠరాగ్నిని దిన
దినమును సంతప్యమానదేహుండగుచున్
పద విభాగం: జనయిత్రి, గర్భమందును, ఘన, క్రిమివిత్, మూత్ర, రక్తగర్తము, లోనన్, మునుగుచు, జఠరాగ్నిని, దినదినమును, సంతప్యమాన, దేహుండు, అగుచున్
భావం: ఓ తల్లీ! మనిషి తల్లి గర్భంలో ప్రవేశించి, అందులో ఉన్న దట్టమైన క్రిమి సమూహాలతో, రక్త మల మూత్రాలతో నిండి ఉన్న గుంటలో పడి, అక్కడ జఠరాగ్నితో రోజురోజూ పెరుగుతూ, బాధలతో కొట్టుమిట్టాడుతూ ఉంటాడు.
No comments:
Post a Comment